Αρχικά, ο Junius ήταν ο τέταρτος μήνας του δεκάμηνου Ρωμαϊκού ημερολογίου και πήρε το όνομά του, κατά την επικρατέστερη εκδοχή, από τη θεά Γιούνο (Juno, Ήρα), σύζυγο του Γιούπιτερ (Jupiter, Ζευς) και προστάτιδα του οίκου και του γάμου, στον οποίο είναι και αφιερωμένος ο μήνας. Κατά μία άλλη εκδοχή, ο Ιούνιος πήρε το όνομά του από τον Λεύκιο Ιούνιο Βρούτο, τον πρώτο Ύπατο που θεμελίωσε τη Δημοκρατία στη Ρώμη, τον 5ο αιώνα π.Χ. Με την αναμόρφωση του Ρωμαϊκού Ημερολογίου από τον Νουμά Πομπίλιο έλαβε την έκτη θέση στο δωδεκάμηνο, πλέον, Ρωμαϊκό Ημερολόγιο, θέση που διατηρεί μέχρι σήμερα.

Στο αρχαίο Αττικό ημερολόγιο ο Ιούνιος αντιστοιχούσε με το δεύτερο δεκαπενθήμερο του μήνα Θαργηλιώνα και το πρώτο δεκαπενθήμερο του μήνα Σκυροφοριώνα. O Iούνιος (ή Iούνης) έχει στην Eλλάδα πολλές άλλες λαϊκές ονομασίες. Συνήθως αναφέρεται ως Πρωτόλης ή Πρωτογιούλης, δηλαδή πρώτος μήνας και αρχή του καλοκαιριού.

Η διαδεδομένη ονομασία του, είναι Θεριστής, από τη μεγάλη αυτή στιγμή της γεωργίας: «Aρχές του Θεριστή, του δρεπανιού μας η γιορτή».

Είναι ο μήνας που ώριμο πια το στάχυ θα δώσει τον πολυπόθητο καρπό του που θα αποτελέσει τη βασική πρώτη ύλη για την παραγωγή του ψωμιού. Το μεγάλο Θέρος θα αρχίσει από τα τέλη Μαΐου και θα ολοκληρωθεί αρχές του Ιούλη με ένα σωρό προετοιμασίες για τους θεριστάδες από τα χρόνια τα παλιά μέχρι και τις μέρες μας.

Ο Θερισμός ήταν μια μεγάλη και ξεχωριστή « γιορτή». Γεμάτη έθιμα, παιχνίδια και γελάσματα που γίνονταν, γιατί τούτη η δουλειά ήταν η πιο σκληρή κι έπρεπε ο εργάτης, αλλά και ο « αφέντης», να νοιώθουν αυτές τις κουραστικές μέρες δυνατοί και γεμάτοι ενέργεια. Υπήρχαν ολόκληρες διαδικασίες και παραδόσεις, καθώς έφτανε αυτή η επόχη. Η εποχή, που θα μπορούσαν να απολαύσουν τους καρπούς των κόπων τους και τα πολύτιμα δώρα της γης.

Τα θερισμένα στάχυα τα έδεναν σε δεμάτια, τα οποία ονομάζονταν “τσερένια” και έπειτα τα μετέφεραν στα αλώνια.Το αλώνισμα ξεκινούσε τον Ιούλιο, τον οποίο αποκαλούμε “Αλωνάρη”. Το επόμενο στάδιο ήταν το λίχνισμα, κατά το οποίο διαχώριζαν τον καρπό από το άχυρο. Αρχές Σεπτεμβρίου είχαν πια έτοιμους, καθαρούς καρπούς. Έπειτα πήγαιναν το σιτάρι για άλεσμα σε νερόμυλους, προκειμένου να πάρουν το αλεύρι. Οι νοικοκυρές αγόραζαν αλεύρι και μαζί με νερό, έφτιαχναν ζυμάρι.Το άφηναν σκεπασμένο για να ζεσταθεί και να φουσκώσει. Την επόμενη ημέρα το ζύμωναν, έπειτα το έπλαθαν σε καρβέλια, το τύλιγαν σε πετσέτες και το τοποθετούσαν στην πινακωτή. Αφού φούσκωνε, το πήγαιναν στον πέτρινο μύλο και το φούρνιζαν.

Το σιτάρι καθώς καλλιεργείτα από την αρχαιότητα, κατέχει τη δεύτερη θέση των δημητριακών με την μεγαλύτερη παραγωγή, κατανάλωση και εμπορία στον κόσμο σήμερα. Και συνεπώς, ο Ιούνιος, παραμένει στην μνήμη και την παράδοσή μας, ως ο μήνας του θερισμού, του σταριού , του αμίλητου νερού. Είναι ο μήνας που κλείνουν τα σχολεία και αρχίζουν οι καλοκαιρινές διακοπές. Ο μήνας που ωριμάζουν τα φρούτα και οι νύχτες γεμίζουν καθαρό ουρανό γεμάτο αστέρια και που έχουν χίλιες δυο ιστορίες να διηγηθούν και φεγγάρια που καθρεφτίζονται σε ήρεμες θάλασσες κι ακρογιαλιές.